Vendet e Ballkanit Perëndimor kanë afat deri më 25 gusht të paraqesin agjendat e reformave nëse duan të përfitojnë nga pakoja e investimeve të Bashkimit Evropian, dhe kusht thelbësor për Kosovën dhe Serbinë është normalizimi i marrëdhënieve. Siç theksohet nga KE, ato kërcënohen të humbasin një mundësi të konsiderueshme nëse nuk ka përparim.
Në maj, Kosova dorëzoi draftin e agjendës dhe tabelën e plotë të harmonizuar të agjendës së reformave për Planin e Rritjes së Bashkimit Evropian. Pritet që të përfitojë nga Plani i Rritjes në vlerën rreth 945 milionë euro, që do të shërbejë në zbatimin e reformave dhe projekteve.
Vendet e Ballkanit Perëndimor kanë afat deri më 25 gusht 2024 për të paraqitur agjendat e tyre të reformave nëse duan të përfitojnë nga paketa e investimeve të Bashkimit Evropian, ndërkohë që do të fillojnë konsultimet fillestare për agjendat e reformave të paraqitura nga gjashtë vendet e rajonit në Komisionin Evropian në fillim të shtatorit.
Bazuar në Rregulloren e BE-së për Lehtësimin e Reformës dhe Rritjes për Ballkanin Perëndimor, e cila ka hyrë në fuqi më 25 maj 2024, çdo vend përfitues duhet të miratojë një axhendë reformash në nivel qeveritar. Pas paraqitjes zyrtare të rendit të ditës, mund të kërkohet lirimi i fondeve të para.
“Ne analizojmë axhendat e reformave nga Mali i Zi, Shqipëria, Kosova, Serbia dhe Maqedonia e Veriut. Presim konsultime në fillim të shtatorit. Nisur nga fakti se do të ketë një shumicë të cilësuar mes vendeve anëtare, pritet që në fillim të shtatorit të përfundojë procesi i miratimit të agjendës së reformave”, tha zëdhënësja e Komisionit Evropian, Ana Pisonero Hernandez.
Në këtë kontekst, zëdhënësja e Komisionit Evropian ritheksoi se për Kosovën dhe Serbinë, përveç përmbushjes së kritereve që kanë të bëjnë me sundimin e ligjit dhe reformat institucionale, parakusht do të jetë angazhimi konstruktiv në procesin e normalizimit dhe zbatimi i plotë i të gjitha detyrimet që dalin nga procesi i dialogut nën patronazhin e BE-së, raporton Kosovo Online.
“Nuk po kërkojmë arsye për të bllokuar pagesat. Përkundrazi, ne duam të përdorim Planin e Rritjes si një mjet për të mbështetur reformat. Kosova do të kualifikohet për fonde sipas Planit të Rritjes, në përputhje me Rregulloren për Lehtësimin e Reformave dhe Rritjes për Ballkanin Perëndimor. Plani i rritjes prej 6 miliardë eurosh për gjashtë partnerë nga Ballkani Perëndimor përfaqëson një ofertë gjithëpërfshirëse të BE-së për të forcuar kushtet socio-ekonomike… Normalizimi i marrëdhënieve është një kusht thelbësor në rrugën evropiane të të dyja palëve. Të dyja rrezikojnë të humbasin mundësi të rëndësishme në mungesë të progresit”, theksoi ajo.
Përveç Kosovës, Shqipërisë, Bosnje dhe Hercegovinës, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut, Serbisë dhe Turqisë, për herë të parë paketa e investimeve të BE-së do të përfshijë edhe dy vende të reja – Ukrainën dhe Moldavinë. Plani i rritjes parashikon gjithsej 2 miliardë euro grante dhe 4 miliardë euro kredi nga viti 2024 deri në vitin 2027.
Fondet e Planit të Rritjes do të ndahen dy herë në vit, në bazë të kërkesave të vendeve të Ballkanit Perëndimor, pas verifikimit dhe konfirmimit nga komiteti i posaçëm i KE se janë plotësuar kushtet përkatëse, veçanërisht në lidhje me stabilitetin makrofinanciar