“Epopeja” e udhëheqësve të UÇK-së me drejtësinë: Kush u lirua e kush u dënua?

Lufta e krerëve të UÇK-së për çlirimin e Kosovës përfundoi në vitin 1999. Por, një betejë tjetër ata do ta nisnin menjëherë pas përfundimit të saj. Bëhet fjalë për betejën me drejtësinë.

5, 6 dhe 7 Marsi shënon Epopenë e UÇK-së, periudhën e lavdishme të sakrificës së familjes Jashari për liri. Gazeta Nacionale sjell një përmbledhje të betejave që patën udhëheqës e ish-pjesëtarë të UÇK-së me drejtësinë, atë vendore, por edhe atë ndërkombëtare.

Krerët e UÇK-së përballë akuzave nga Tribunali i Hagës

Pak vite kishin kaluar nga lufta. Më saktësisht ishte shkurti i vitit 2003. Njëri nga udhëheqësit më të shquar të UÇK-së, Fatmir Limaj, ishte arrestuar nga Tribunali Ndërkombëtar për krime lufte në ish-Jugosllavi. Ai bashkë me Haradin Balajn dhe Isak Musliun dyshoheshin për krime lufte, trajtim mizor, keqtrajtim dhe krime kundër njerëzimit. Gati dy vjet pas një procesi gjyqësor, Fatmir Limaj dhe Isak Musliu u liruan si të pafajshëm, përderisa Haradin Balaj u dënua me 13 vjet burgim. Ai përfitoi lirimin e parakohshëm nga vuajtja e dënimit, në vitin 2013.

Me akuza të njëjta, nga i njëjti Tribunal u akuzua edhe komandanti i UÇK-së për zonën e Dukagjinit. Njëqind ditë pasi mori detyrën si kryeministër, Ramush Haradinaj dha dorëheqje pasi u akuzua për krime të luftës, bashkë me Idriz Balajn e Lahi Brahimajn. Në prillin e vitit 2008, ai u lirua nga të gjitha akuzat. Por, procesi nuk do të përmbyllej këtu. Gjykata e Apelit në Hagë vendosi që të kishte rigjykim të pjesshëm. Edhe pas kësaj, rezultati ishte i njëjtë. Ramush Haradinaj bashkë me Balajn e Brahimajn, u liruan sërish në vitin 2012 nga të gjitha akuzat.

Një betejë tjetër me drejtësinë, Haradinaj e pati edhe në vitin 2017. Më 4 janar ai u arrestua nga Policia e Francës në Colmar, pas urdhrit për ekstradim nga autoritetet e Serbisë. Por, edhe në këtë betejë ish-kryeministri i Kosovës doli fitimtar, pasi fillimisht u lirua me kusht, e në muajin prill të 2017-s, Franca ia refuzoi Serbisë kërkesën për ekstradim.

Përballja e krerëve të UÇK-së me drejtësinë vendore

Haga nuk ishte vendi i vetëm ku ish-udhëheqësi i UÇK-së, Fatmir Limaj, pati përballje me drejtësinë. Një gjë të tillë ai e pati edhe me drejtësinë në Kosovë, por ku gjyqtarët e prokurorë ishin të huaj. Limaj bashkë me nëntë ish-pjesëtarë të tjerë akuzoheshin për krime lufte në rastin që njihej si “Kleçka”. Fillimisht u shpallën të pafajshëm në vitin 2013, e pastaj rasti u kthye në rigjykim. Në një proces maratonik, kryetari i Nismës Socialdemokrate sërish u lirua nga të gjitha akuzat.

Fatin e Limajt nuk e kishin edhe disa udhëheqës tjerë të UÇK-së. Komandanti Sylejman Selimi ishte dënuar me 7 vjet burgim nën akuzat për torturimin e një të burgosuri civil në qendrën në Likoc. Selimi u lirua me kusht në vitin 2019. Për vrasjen e një të burgosuri fillimisht ishte dënuar edhe Sami Lushtaku. Por, në nëntor të vitit 2016 ai u shpall i pafajshëm për këtë pikë të aktakuzës. Me vendim të Supremes, Lushtaku u lirua më pas nga të gjitha akuzat për krime lufte.

Dënime pati edhe në rastin “Drenica 2”. Isni Thaçi, Zeqir Demaku e Jahir Demaku u dënuan me nga 6 vjet burgim. Kurse Agim, Driton, Bashkim e Selman Demaj dhe Fadil e Nexhat Demaku, u dënuan me nga 3 vjet burgim.

Beteja e fundit me drejtësinë – sërish në Hagë

Haga sërish po del të jetë kryeqendër e zhvillimeve që lidhen me Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës. Kësaj radhe, atje po zhvillohen procese në Dhomat e Specializuara, që u miratuan nga Kuvendi i Kosovës në vitin 2015.

Kupola e UÇK-së që mbante emrat e Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit, po ngarkohen me akuza për krime të luftës. Krerët e UÇK-së që u arrestuan në nëntor 2020, qëndruan gati 3 vjet pa gjykim në paraburgim. Aktualisht, procesi duket drejt fundit. Në muajin prill, Prokuroria e Hagës ka planifikuar t’i përfundojë dëshmitarët e saj. Më pas, do të jetë radha e avoatëve.

Po në Hagë, Salih Mustafa, para pak ditësh u dënua përfundimisht me 15 vjet burg, nën akuzat për krime të luftës.

Për krime lufte nga Gjykata Speciale, u dënua edhe Pjetër Shala. Komandant Ujku u dënua me 18 vjet burg, dhe rasti është në duart e Apelit.

Përveç tyre, Specialja dënoi për pengim të drejtësisë Hysni Gucatin, Nasim Haradinajn, Haxhi Shalën, Ismet Bahtijarin e Sabit Januzin. Së fundmi ka një aktakuza të dytë ndaj Hashim Thaçit për pengim të drejtësisë. Bashkë me të në akuzat e Speciales janë edhe Isni Kilaj, Fadil Fazliu, Bashkim Smakaj e Hajredin Kuçi.

Gjykata Specialje llogaritet si beteja e fundit e krerëve të UÇK-së me drejtësinë ndërkombëtare.