Eksperti i Ballkanit: Qeveria të prezantojë konceptin e saj për Asociacionin, plani franko-gjerman premtues

Konrad Clewing, ekspert i Ballkanit, ka folur për propozimin franko-gjerman, duke thënë se nëse janë të vërteta ato që janë raportuar për të, atëherë ky propozim është një iniciativë premtuese.

Në lidhje me këtë ai ka deklaruar se, kërkesa për marrëdhënie të mira fqinjësore, mund të tingëllojë si një frazë në kontekstin ndërkombëtar por se ky detyrim do të ishte një levë për barazi reciproke, 

“Nëse ajo që raportohet në Euractiv.de është e saktë, atëherë është një iniciativë premtuese. Deklarata e kërkuar për marrëdhënie të mira fqinjësore mund të tingëllojë si një frazë në kontekstin ndërkombëtar. Por ky detyrim do të ishte një levë për barazi reciproke. Në të njëjtën kohë, gazeta nuk kërkon nga Serbia atë që aktualisht është e pamundur, përkatësisht njohjen formale të Kosovës. Por propozimit i mungon një pikë e rëndësishme – që asnjë nga dy vendet nuk mund të mbështesë apo edhe të mbajë institucione në territorin e tjetrit, të cilat nuk janë në përputhje me kuadrin ligjor të atij vendi tjetër. Serbia me të vërtetë mban disa nga institucionet e saj paralele në Kosovë, edhe pse shumë nuk e besojnë këtë. Shembulli më i madh është “Universiteti i Prishtinës me seli në Mitrovicën e Kosovës”, me gjoja 9000 studentë. Themelet e ekzistencës së tij e nxjerr vetëm nga aktet juridike të Republikës së Serbisë”, ka thënë ai.

Clewing ka komentuar edhe tërheqjen e serbëve nga institucionet e Kosovës, duke thënë se nga kjo mund të ketë pasoja të rënda.

“Tërheqja e personelit serb në veri të Kosovës nga institucionet e Kosovës mund të ketë pasoja të rënda. Mbushja e vakuumit të sigurisë me institucione paralele duke u mbështetur në krimin e organizuar do të ishte me rrezik të lartë. Dhe për këtë arsye, veprimi diplomatik i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Francës, Gjermanisë dhe Bashkimit Evropian do të ishte vërtet i përshtatshëm”, ka shtuar ai.

Clewing, ka folur edhe për kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, duke thënë se, partia që ky i fundit drejton lindi nga një lëvizje që i rezistoi tutelës ndërkombëtare mbi Kosovën.

“Fillimisht duhet kujtuar se partia e Kurtit lindi nga një lëvizje që i rezistoi tutelës ndërkombëtare mbi Kosovën. Prandaj është logjike që ai të mos veprojë sipas urdhrave të vendeve perëndimore në çështje të rëndësishme. Si kryeministër me këtë qëndrim ka arritur njëfarë suksesi. Dua të them konkretisht se ai nuk lejoi zgjedhjet serbe në Kosovë në fillim të vitit. Kurti padyshim u ndje i forcuar nga kjo. Në situatën aktuale, një kurs i tillë është shumë më i rrezikshëm”, ka thënë tutje ai.

Më tej, njohësi i Ballkanit, ka komentuar edhe çështje e targave, duke thënë se, do të ishte e mençur që institucionet e Kosovës të mos tentonin asgjë që nuk mund të zbatohet me anë të shtetit ligjor dhe se, për momentin pa policët nga veriu i Kosovës, kjo do të mund të imponohej vetëm me përdorimin e forcës.

“Institucionet e Kosovës aktualisht nuk kanë kompetencë për të rregulluar regjistrimin e veturave në katër komunat veriore. Do të ishte thjesht e mençur të mos tentonin asgjë që nuk mund të zbatohet me anë të shtetit ligjor. Për momentin, pa policët nga veriu i Kosovës, kjo do të mund të imponohej vetëm me përdorimin masiv të forcës. Kjo do të shkaktonte të njëjtin reagim të dhunshëm në radhët e minoritetit serb. Prandaj do të ishte në interes të të gjitha palëve që të shtyhej zbatimi deri në nënshkrimin e një marrëveshjeje dypalëshe të bazuar në planin gjermano-francez”, vijoi tutje ai.

Clewing është deklaruar edhe për Asociacionin e Komunave serbe, duke thënë se, qeveria e Kosovës duhet të prezantojë konceptin e saj për komunat me shumicë serbe, dhe se, në situatën aktuale gjeopolitike është e rëndësishme që çështjet e rëndësishme politike shtetërore të mos lihen pa zgjidhur.

“Në interes të saj, qeveria e Kosovës duhet të prezantojë konceptin e saj për komunat me shumicë serbe në veri të vendit. Në vitin 2015, Gjykata Kushtetuese e Kosovës nuk e cilësoi çdo komunitet të komunave si jokushtetuese. Përkundrazi, ky vendim thekson mbështetjen për krijimin e një komuniteti të tillë, që ishte premtuar në vitin 2013, nëse nuk merr funksione ekzekutive. Mbi këtë bazë, si qeveria e mëparshme ashtu edhe ajo aktuale është dashur të miratojnë një projektligj shumë kohë më parë. Në situatën e sotme gjeopolitike, pas sulmit rus ndaj Ukrainës, është edhe më e rëndësishme që çështjet e rëndësishme politike shtetërore të mos lihen pa zgjidhur”, ka shtuar ai.

Njohësi i çështjeve dhe politikave të Ballkanit Perëndimor, ka folur edhe për raportet mes perëndimit dhe Kosovës, duke thënë që është e domosdoshme që kjo e fundit të trajtohet nga Bashkimi Evropian dhe NATO si anëtare e barabartë e bashkësisë së shteteve.

“Pikërisht kur merret parasysh lufta në Ukrainë, Perëndimi do të ishte vërtet i paaftë për të mësuar asgjë. Marrëveshja ndërmjet Serbisë dhe Kosovës padyshim mund të arrihet vetëm me mbikëqyrjen dhe garancitë e aktorëve perëndimorë. Parakusht i domosdoshëm për këtë është që Bashkimi Evropian dhe NATO ta trajtojnë Kosovën si anëtare të barabartë të bashkësisë së shteteve. Nëse marrim parasysh se edhe BE-ja edhe NATO-ja e kanë ndjekur dhe mbështetur Kosovën që nga viti 1999, neutraliteti demonstrues në lidhje me statusin është më se absurd dhe është një nga arsyet e rëndësishme të potencialit shpërthyes në rajon”, ka thënë Clewing.